Het NIKI ontwikkelt eigen onderzoeksprojecten en heeft een internationaal erkende expertise opgebouwd op drie aandachtsgebieden in de vroegmoderne tijd: de Italiaanse kunst, de artistieke relaties tussen de Nederlanden en Italië en de geschiedenis van de teken- en prentkunst.
Onze wetenschappelijke staf is met regelmaat gastconservator van tentoonstellingen en draagt bij aan wetenschappelijke publicaties en congressen.
Regiogewijze, wetenschappelijke ordening, analyse en ontsluiting van de meer dan 10.000 Nederlandse en Vlaamse schilderijen in Italiaans openbaar bezit. Cultureel erfgoed dat naar Italië werd geëxporteerd of daar ter plekke werd geproduceerd, wordt toegankelijk gemaakt en in woord en beeld vastgelegd voor de internationale wetenschap en een groter publiek in een Engelstalige publicatie naar regio.
Deel I gewijd aan de regio Ligurië, met 441 schilderijen, werd in 1998 gepubliceerd.
Deel II met 909 schilderijen in Lombardije verscheen in twee afzonderlijke banden in 2001-2002.
Deel III gewijd aan Piëmont, met 1063 schilderijen, verscheen in 2012.
Deel IV over Toscane is in voorbereiding: verwachte publicatiedatum 2021-2022
Tussen 1965 en 1995 bracht de Italiaanse kunsthandelaar Luigi Magnaguagno een indrukwekkende hoeveelheid beeldmateriaal bijeen over meer dan duizend Nederlandse en Vlaamse kunstschilders van de vijftiende tot en met de zeventiende eeuw. Dit archief werd in 1996 door het NIKI verworven. Doel van het project is de wetenschappelijke ontsluiting van het rijkgeschakeerde beeldmateriaal.
Er zijn stageplaatsen voor (onderzoeks)masterstudenten beschikbaar binnen dit project. Studenten doen specifieke kennis op over de geschiedenis van de Nederlandse en Vlaamse schilderkunst uit de periode 1450-1700, worden vertrouwd gemaakt met toeschrijvingskwesties, herkomstonderzoek en iconografische vraagstukken en maken kennis met internationale standaarden voor het (digitaal) verwerken van informatie.
De stage is bij uitstek geschikt voor studenten die hun belangstelling voor Nederlandse kunst willen koppelen aan het werken in een internationale academische omgeving.
Voor meer informatie en aanmeldingen: sman@nikiflorence.org.
Het Istituto Centrale per la Grafica (ICG) in Rome stelt voor ervaren kunsthistorici fondsen ter beschikking om op het NIKI onderzoek te verrichten ten behoeve van de digitale ontsluiting van de vaste collectie prenten en tekeningen van het ICG.
Het NIKI staat open voor individueel onderzoek dat buiten onze projecten valt, bijvoorbeeld op het gebied van materiaaltechnisch onderzoek en de restauratie van kunstwerken, Nederland-Italië-betrekkingen, design, architectuur, cultuurgeschiedenis, etc. We denken graag mee over onderwerpen en invalshoeken. Individuele onderzoekers met een eigen scriptieonderwerp of onderzoeksproject worden aangemoedigd gebruik te maken van onze onderzoeksvoorzieningen. We kunnen ook bemiddelen en studenten in contact brengen met andere instituten.
Studenten en (toekomstige) promovendi van de deelnemende universiteiten komen mogelijk in aanmerking voor een beurs van de Stichting Vrienden van het Kunsthistorisch Instituut in Florence.
Afgestudeerden in de kunstgeschiedenis die bezig zijn met, of van plan zijn te beginnen aan, een promotietraject in Nederland onder begeleiding van een universitair docent, kunnen in aanmerking komen voor een NIKI Promotiebeurs.
Voor excellente buitenlandse promovendi of postdocs die verbonden zijn aan Nederlandse of buitenlandse universiteiten zijn er NIKI-fellowships beschikbaar om op het instituut te kunnen verblijven en eigen onderzoek uit te voeren.
Het NIKI Scholar-in-residence programma biedt senior geesteswetenschappers die binnen én/of buiten Nederland werken de mogelijkheid om een onderzoeksverblijf van maximaal drie maanden in Florence door te brengen, als voorname gast van de stimulerende werkomgeving van het Nederlands Interuniversitair Instituut voor Kunstgeschiedenis (NIKI).
Het programma staat open voor senior wetenschappers in de geesteswetenschappen (hoogleraren en universitair hoofddocenten of gelijkwaardige onderzoeksfuncties) met een gevestigde internationale reputatie die verbonden zijn aan universiteiten of andere onderzoeksinstellingen binnen en/of buiten Nederland. In het bijzonder worden aanvragen ingewilligd van wetenschappers die werken aan projecten die aansluiten bij het onderzoeksprofiel van het NIKI en/of de stad Florence en haar regio.
— Call 2025/2026—
Het NWIB Visiting Professors Programma biedt UD’s, UHD’s en hoogleraren van aangesloten universiteiten een unieke kans om ongestoord te kunnen werken in een inspirerende en stimulerende omgeving. Via dit programma kun je drie maanden in het academisch jaar naar één van de vijf Nederlandse Wetenschappelijke Instituten in het Buitenland (NWIB’s) om daar onderzoek te doen, lezingen te geven en zo een bijdrage te leveren aan het intellectuele klimaat van het instituut.
De NWIB’s bevinden zich in Rome, Florence, Athene, St. Petersburg, Athene en Caïro:
*Vanwege de huidige beperkingen is het NWIB visiting professors programma tijdelijk niet mogelijk aan het Nederlands Instituut in Sint-Petersburg.
Er zijn vele door het NIKI verzorgde of mogelijk gemaakte publicaties van Nederlandse en buitenlandse onderzoekers en wetenschappers die op het instituut verbleven voor onderzoek of deelname aan symposia.
In 1983 werd een eigen publicatiereeks opgezet, met het monumentale Repertory of Dutch and Flemish Paintings in Italian Public Collections. Verder verschenen er congresbundels, tentoonstellingscatalogi en overige wetenschappelijke publicaties. Deze reeks werd uitgegeven tot 2014 door Centro Di (Florence).
Sinds 2015 verschijnen eigen publicaties
Sinds 2015 verschijnen eigen publicaties in de reeks: NIKI Studies in Netherlandish-Italian Art History, uitgegeven door Brill (Leiden). De reeks bevat bundels met artikelen en monografieën over Italiaanse kunst en Nederlandse en Vlaamse kunst en kunstenaars in Italië. Er is bijzondere nadruk op de artistieke uitwisseling en wederzijdse invloed tussen Italië en de Lage Landen.
Diverse titels zijn direct bij het NIKI te bestellen door een e-mail te sturen aan: niki@nikiflorence.org
Het NIKI organiseert regelmatig lezingen en meerdaagse internationale congressen.
Naast de lezingen en symposia in Florence, organiseren we in samenwerking met docenten en onderzoekers van de deelnemende universiteiten, collega’s van het RKD in Den Haag of museale instellingen zoals het Rijksmuseum en Teylers Museum, het jaarlijkse NIKI-symposium ‘Italië en de Nederlanden. Artistieke wisselwerkingen’, met als vaste locatie Museum Catharijneconvent te Utrecht.
This conference explores how artistic expression and geographical awareness intersected in late fifteenth- and sixteenth-century Italy, a time of increasing artistic individualism and mobility.
Gabriel Schwake is an Assistant Professor at the Faculty of Humanities and Social Sciences at the Vrije Universiteit Amsterdam. Interested in the influences of finance, nationalism, conflicts, and identities on the process of spatial production, Gabriel’s current research project explores the relationship between debt and urban development. During his time at the NIKI, Gabriel will study the inception of Florentine debt-reliant urbanisation and the ways in which it influenced the development of the city.
This expert meeting brings together art historians, museum professionals, and digital humanities practitioners to investigate how digital tools can illuminate Renaissance artistic practices. The day will feature collaborative discussions around workshop practices, artistic collaboration, and intermedial exchange.
While long overlooked in art historical studies, over the past two decades body hair has emerged as a significant field of research, offering new perspectives on Early Modern visual culture. The presence or absence of body hair serves as an indicator of aesthetic (or artistic) preferences and prevailing social norms specific to certain periods and locations, revealing complex intersections between art and real life. This two-day workshop will take an interdisciplinary approach to exploring body hair in visual culture, focusing on themes such as gender norms, religious symbolism, artistic practices, and cultural variations.
Astrid Van Oyen, Professor of Archaeology at Radboud University, will discuss the archaeological findings from the Marzuolo site in Tuscany, revealing the dramatic turns of rural Roman life, including a failed wine business, a smithy fire, and a potter’s innovations. The lecture also explores archaeological methods and the importance of reconstructing everyday lives in history.
This series explores the relationship between Renaissance art and its modern descendants, examining how contemporary artists engage with historical art to create new meanings. Topics include narration, formal concerns, icons, body symbolism, and gender in portraiture. The lectures aim to highlight the relevance of the past to contemporary art practices, promoting a connected understanding of art across time.
Het NIKI staat open voor individueel onderzoek dat buiten onze projecten valt, bijvoorbeeld op het gebied van materiaaltechnisch onderzoek en de restauratie van kunstwerken, Nederland-Italië-betrekkingen, design, architectuur, cultuurgeschiedenis, etc. We denken graag mee over onderwerpen en invalshoeken. Individuele onderzoekers met een eigen scriptieonderwerp of onderzoeksproject worden aangemoedigd gebruik te maken van onze onderzoeksvoorzieningen. We kunnen ook bemiddelen en studenten in contact brengen met andere instituten. Studenten en (toekomstige) promovendi van de deelnemende universiteiten komen mogelijk in aanmerking voor een beurs van de Stichting Vrienden van het Kunsthistorisch Instituut in Florence. Voor excellente buitenlandse promovendi of postdocs zijn er NIKI-fellowships beschikbaar om op het instituut te kunnen verblijven en eigen onderzoek uit te voeren.
Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut
Viale Torricelli 5
50125 Florence, Italië
tel. +39055221612
