Onderzoek

Onderzoeksprofiel

Het NIKI ontwikkelt eigen onderzoeksprojecten en heeft een internationaal erkende expertise opgebouwd op drie aandachtsgebieden in de vroegmoderne tijd: de Italiaanse kunst, de artistieke relaties tussen de Nederlanden en Italië en de geschiedenis van de teken- en prentkunst.

Onze wetenschappelijke staf is met regelmaat gastconservator van tentoonstel­lingen en draagt bij aan wetenschap­pe­lijke publicaties en congressen.

Prof. dr. Michael Kwakkelstein – Geesteswetenschappen – Universiteit Utrecht (uu.nl)
Dr. Gert Jan van der Sman – Geesteswetenschappen – Universiteit Utrecht (uu.nl)

Lopende projecten

Repertory of Dutch and Flemish Paintings in Italian Public Collections

Regiogewijze, wetenschappelijke orde­ning, analyse en ontsluiting van de meer dan 10.000 Nederlandse en Vlaamse schilderijen in Italiaans open­baar bezit. Cultureel erfgoed dat naar Italië werd geëxporteerd of daar ter plekke werd geproduceerd, wordt toegankelijk gemaakt en in woord en beeld vastgelegd voor de internationale wetenschap en een groter publiek in een Engelstalige publicatie naar regio.

Deel I gewijd aan de regio Ligurië, met 441 schilderijen, werd in 1998 gepubliceerd.
Deel II met 909 schilderijen in Lombardije verscheen in twee afzonderlijke banden in 2001-2002.
Deel III gewijd aan Piëmont, met 1063 schilderijen, verscheen in 2012.
Deel IV over Toscane is in voorbereiding: verwachte publi­catie­datum 2021-2022

De Nederlandse begraafplaats in Livorno (in samen­werking met de Nederlandse ambassade in Rome)

In de havenstad Livorno bevindt zich een van de oudste Nederlandse begraafplaatsen in het Middellandse Zeegebied. De begraafplaats is bijzonder rijk aan historische grafmonumenten. Dankzij de steun van de Nederlandse Ambassade wordt in 2020 een restauratiecampagne gestart om dit unieke erfgoed veilig te stellen voor de toekomst. Het NIKI start tegelijkertijd een interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van deze begraafplaats. In het bijzonder naar de rol van de Nederlandse gemeenschap in Livorno in de zeventiende en achttiende eeuw.

Er zijn stageplaatsen voor (onderzoeks)masterstudenten beschikbaar binnen dit project. Tijdens de stage ligt de na­druk op bronnenonderzoek in Italiaanse archieven en bibliotheken, aangevuld met onderzoek in Nederland. Voor het in Florence en Livorno te verrich­ten onderzoek dient het NIKI als uitvals­basis. Neem voor meer infor­matie contact op met: sman@nikiflorence.org

Fotoarchief Magnaguagno

Tussen 1965 en 1995 bracht de Italiaanse kunsthandelaar Luigi Magnaguagno een indrukwekkende hoeveelheid beeldmateriaal bijeen over meer dan duizend Nederlandse en Vlaamse kunstschilders van de vijftiende tot en met de zeven­tiende eeuw. Dit archief werd in 1996 door het NIKI verworven. Doel van het project is de wetenschappelijke ontsluiting van het rijkgeschakeerde beeldmate­riaal.

Er zijn stageplaatsen voor (onderzoeks)masterstudenten beschikbaar binnen dit project. Studenten doen specifieke kennis op over de geschiedenis van de Nederlandse en Vlaamse schilderkunst uit de periode 1450-1700, worden vertrouwd gemaakt met toeschrijvingskwesties, herkomstonderzoek en iconografische vraagstukken en maken kennis met internationale standaarden voor het (digitaal) verwerken van informatie.

De stage is bij uitstek geschikt voor studenten die hun belangstelling voor Nederlandse kunst willen kop­pelen aan het werken in een internationale academische omgeving.

Voor meer informatie en aanmeldingen: sman@nikiflorence.org.

ICG-fellow: Prenten en tekeningen

Het Istituto Centrale per la Grafica (ICG) in Rome stelt voor ervaren kunsthistorici fondsen ter beschikking om op het NIKI onderzoek te verrichten ten behoeve van de digitale ontsluiting van de vaste collectie prenten en tekeningen van het ICG.

Individueel onderzoek

Het NIKI staat open voor individueel onderzoek dat buiten onze projecten valt, bijvoorbeeld op het gebied van materiaaltechnisch onderzoek en de restau­ratie van kunstwerken, Nederland-Italië-betrekkingen, design, architectuur, cultuurgeschiedenis, etc. We denken graag mee over onderwerpen en invalshoeken. Individuele onderzoekers met een eigen scriptie­onderwerp of onderzoeksproject worden aangemoedigd gebruik te maken van onze onder­zoeks­voorzieningen. We kunnen ook bemidde­len en studenten in contact brengen met andere instituten. Studenten en (toekomstige) promovendi van de deelnemende universiteiten komen mogelijk in aanmerking voor een beurs van de Stichting Vrienden van het Kunsthistorisch Instituut in Florence. Voor excellente buitenlandse promovendi of postdocs zijn er NIKI-fellowships beschikbaar om op het instituut te kunnen verblijven en eigen onderzoek uit te voeren.

Scholar-in-residence / Visiting professor

Bedoeld voor gerenommeerde onder­zoekers in de geesteswetenschappen. De geschikte kandidaat heeft een excellente inter­natio­nale reputatie in een onder­zoeksgebied dat aansluit bij ons onderzoeksprofiel.

We bieden:
  • tot drie maanden accommodatie in een van de twee appartementen
  • 24/7 toegang tot de bibliotheek, fototheek en andere onderzoeksfaciliteiten
We verwachten van de onderzoeker:
  • dat hij/zij een wetenschappelijke publicatie voorbereidt
  • dat hij/zij actief deelneemt aan onze scholarly community
  • dat hij/zij een openbare lezing geeft en/of
  • assisteert in de onderwijsactiviteiten en/of
  • deelneemt aan de organisatie van een internationaal congres en/of
  • indien relevant, samenwerkingsmogelijkheden creëert tussen het NIKI en de eigen (universitaire) instelling.

U kunt uw interesse minimaal zes maanden voor aanvang kenbaar maken bij de directeur. Geeft u daarbij ook aan hoe lang u zou willen verblijven.

We ontvangen graag uw sollicitatiebrief met cv, een projectvoorstel (max. 3 pp.) en de namen van twee collega’s bij wie referenties kun­nen worden ingewonnen.

Selectiecriteria zijn: relevantie van het onderzoeksonderwerp, origina­liteit en haalbaarheid van het voorstel, motivatie voor verblijf, kwa­li­teit en structuur van het werkplan, potentiële contributie aan het onderwijs van het NIKI.

Sollicitaties kunnen doorlopend per e-mail aan de directeur worden gestuurd. Gebaseerd op de criteria, adviseert de directeur de voorzitter en twee leden van de WAR die samen het selectie­comité vormen. De directeur informeert de kandidaat binnen een maand na ontvangst van de sollicitatie over de uitkomst.

NWIB Visiting Professors Programme

Het NWIB Visiting Professors Programma biedt UD’s, UHD’s en hoogleraren van aangesloten universiteiten een unieke kans om ongestoord te kunnen werken in een inspirerende en stimulerende omgeving. Via dit programma kun je drie maanden naar één van de vijf Nederlandse Wetenschappelijke Instituten in het Buitenland (NWIB), waaronder het NIKI, om daar onderzoek te doen, lezingen te geven en zo een bijdrage te leveren aan het intellectuele klimaat van het instituut. Lees hier meer. 

Tot nu toe verbleven de volgende onderzoekers als scholar-in-residence en NWIB visiting professors op het NIKI:

  • Prof. Bette Talvacchia, University of Connecticut (2011/2012)
  • Prof. Bram Kempers, Universiteit van Amsterdam (2012)
  • Dr. Adriana de Miranda, Modena University (2013)
  • Prof. Lex Bosman, Universiteit van Amsterdam (2013)
  • Prof. Morten Steen Hansen, Stanford University (2013)
  • Prof. Dennis Geronimus, New York University (2014)
  • Prof. Jürgen Müller, Technischen Universität Dresden (2014)
  • Dr. Bram de Klerck, Radboud Universiteit Nijmegen (2015)
  • Prof. Koen Ottenheym, Universiteit Utrecht (2015)
  • Dr. Bärbel Hedinger, Freien Universität Berlin (2016)
  • Dr. Geoffrey en dr. Paula Nuttall, The Courtauld Institute of Art, London (2017)
  • Prof. Guy Hedreen, Williams College, Williamstown, Mass. (2018)
  • Prof. Dennis Geronimus, New York University (2022)
  • Dr. Reinier Speelman, Universiteit Utrecht - NWIB visiting professor (najaar 2022)
  • Dr. Eleonora Pistis, Columbia University (najaar 2022-voorjaar 2023)
  • Dr. Daantje Meuwissen, Vrije Universiteit - NWIB visiting professor (voorjaar 2023)
  • Dr. Takuma Ito, Kyushu University (najaar 2023)
De aankomende scholars-in-residence zijn:
  • Prof. Michelle O'Malley, The Warburg Institute, London (voorjaar 2023 & winter 2024)
  • Dr. Lidia Luisa Zanetti Domingues, VU Amsterdam - NWIB visiting professor (voorjaar 2024)

Publicaties

Er zijn vele door het NIKI verzorgde of mogelijk gemaakte publicaties van Nederlandse en buitenlandse onderzoekers en wetenschappers die op het instituut verbleven voor onderzoek of deelname aan symposia.

In 1983 werd een eigen publicatiereeks opgezet, met het monumentale Repertory of Dutch and Flemish Paintings in Italian Public Collections. Verder verschenen er congresbundels, tentoonstellings­catalogi en overige wetenschappelijke publicaties. Deze reeks werd uitgegeven tot 2014 door Centro Di (Florence).
Sinds 2015 verschijnen eigen publicaties

Sinds 2015 verschijnen eigen publicaties in de reeks: NIKI Studies in Netherlandish-Italian Art History, uitgegeven door Brill (Leiden). De reeks bevat bundels met artikelen en monografieën over Italiaanse kunst en Nederlandse en Vlaamse kunst en kunstenaars in Italië. Er is bijzondere nadruk op de artistieke uitwisseling en wederzijdse invloed tussen Italië en de Lage Landen.

Diverse titels zijn direct bij het NIKI te bestellen door een e-mail te sturen aan: niki@nikiflorence.org

[ Overzicht titels ]

Congressen en lezingen

Het NIKI organiseert regelmatig lezingen en meerdaagse internationale congressen.

Naast de lezingen en symposia in Florence, organiseren we in samen­werking met docenten en onder­zoekers van de deelnemende universiteiten, collega’s van het RKD in Den Haag of museale instellingen zoals het Rijksmuseum en Teylers Museum, het jaarlijkse NIKI-symposium ‘Italië en de Nederlanden. Artistieke wisselwerkingen’, met als vaste locatie Museum Catharijneconvent te Utrecht.

In Nederland leveren we inhoudelijke bijdragen aan symposia van de deelnemende universiteiten, de Landelijke Onderzoekschool Kunstgeschiedenis (OSK) en de Nederlandse musea.

Hybrid conference ”Johannes Stradanus (1523-1605): A Flemish Artist in Florence in the Age of Exploration” on 30 November – 1 December 2023

On the occasion of the exhibition ”Giovanni Stradano. Le più strane e belle invenzioni del mondo”, curated by Alessandra Baroni and held at Palazzo Vecchio in Florence (17 November 2023-18 February 2024), the Netherlands Interuniversity Institute for Art History (NIKI) organises an international conference on Johannes Stradanus and on the many ways in which the artist from Bruges,“with the flowers of his art, made Florence appear even more beautiful” (Van Mander).

Lees verder »

Hybrid lecture: “Perugino and the Management of Styles: ‘Andrea d’Assisi’ Reconsidered” on November 7, 2023 at 6PM

On behalf of the Director of the Netherlands Interuniversity Institute for Art History (NIKI), Michael W. Kwakkelstein, we have the pleasure to invite you to the lecture by our scholar-in-residence, Takuma Ito (Associate Professor, Renaissance Art History, Kyushu University, Japan), entitled “Perugino and the Management of Styles: ‘Andrea d’Assisi’ Reconsidered”.

Lees verder »

Dutch Alumni Event in Rome & Milan (8-9 November 2023)

The collaborating Dutch universities: Leiden University, Utrecht University and Vrije Universiteit Amsterdam (VU Amsterdam), along with the Dutch University Institute for Art History in Florence (NIKI) invite alumni from these universities to attend an evening of academic discussion and networking.

Lees verder »

Hybrid conference ”Artists’ Workshop Practice in the Renaissance” on 20-21 September 2023

The conference focuses on the Italian Renaissance artists’ workshop practice. The conference focuses on the Italian Renaissance artists’ workshop practice. While many scholars consider the work made in artists’ workshops and much recent scholarship seeks to attribute the outputs of the assistants of well-known painters and sculptors, there are still many questions concerning quotidian life in the workshop that have attracted little scholarly attention, and about which we know very little – or practically nothing.

Lees verder »

Individueel onderzoek

Het NIKI staat open voor individueel onderzoek dat buiten onze projecten valt, bijvoorbeeld op het gebied van materiaaltechnisch onderzoek en de restau­ratie van kunstwerken, Nederland-Italië-betrekkingen, design, architectuur, cultuurgeschiedenis, etc. We denken graag mee over onderwerpen en invalshoeken. Individuele onderzoekers met een eigen scriptie­onderwerp of onderzoeksproject worden aangemoedigd gebruik te maken van onze onder­zoeks­voorzieningen. We kunnen ook bemidde­len en studenten in contact brengen met andere instituten. Studenten en (toekomstige) promovendi van de deelnemende universiteiten komen mogelijk in aanmerking voor een beurs van de Stichting Vrienden van het Kunsthistorisch Instituut in Florence. Voor excellente buitenlandse promovendi of postdocs zijn er NIKI-fellowships beschikbaar om op het instituut te kunnen verblijven en eigen onderzoek uit te voeren.

Nederlands Interuniversitair Kunsthistorisch Instituut

Viale Torricelli 5
50125 Florence, Italië
tel. +39055221612

niki@nikiflorence.org
openingstijden: ma-vr 9.00-17.30

Word vriend

VriendenstichtingBeeldmerk
Universiteit Utrecht
Universiteit van Amsterdam
Rijksuniversiteit Groningen
VU
Universiteit Leiden
Radboud Universiteit